بدلیجات و گردنبند مهلو چیست؟ میوه یک درخت بلند قامت به همین نام می باشد. این میوه ظاهری شبیه به گیلاس دارد و به همین علت به آن گیلاس وحشی نیز می گویند.
از دانه های درخت مهلو در ساخت انواع زیورآلات از جمله گردنبند استفاده می شود. گردنبند مهلو یکی از صنایع دستی ایل قشقایی می باشد. این دانه بسیار خوشبو است به همین علت گردنبند مهلو نیز دارای عطر خوبی است.
مهلو چیست
درخت مهلو که به آن مهلب، گیلاس، هلی کک، آلوکک و سیاه تلی نیز گفته می شود، در مناطق شمال کشور نظیر استان های گیلان و مازندران و دامنه رشته کوه های البرز و زاگرس می روید. البته این درخت در آسیای صغیر و بخش هایی از اروپا نیز یافت می شود.
این درخت حدود ۱۰ تا ۲۰ متر طول دارد. پوست این درخت به رنگ سرخ متمایل به قهوه ای بوده و به صورت نوارهای کاغذی از بدنه درخت جدا می شوند. برگ های درخت مهلو تخم مرغی شکل بوده و به صورت نوک دار می باشد.
روی برگ حالت کدر مانند دارد. اما پشت برگ دارای پرز است. میوه های این درخت شباهت بسیاری به گیلاس دارد. یعنی از لحاظ شکل ظاهری کروی شکل بوده و اغلب به رنگ قرمز یافت می شود. اما می توان مهلو را در رنگ های زرد، نارنجی و قرمز روشن نیز یافت. طعم این میوه شیرین و در برخی از موارد تلخ است. برخی از افراد میوه درخت مهلو را نوعی گیلاس وحشی می دانند که بطور طبیعی در مناطق معتدل می روید.
مهلو در بهار شکوفه می دهد و در تابستان میوه مهلو به بار می نشیند. این میوه عطر بسیار دلپذیری دارد. میوه مهلو خواص ضد التهابی داشته و ملین و ادرار آور نیز هست. بنابراین برای مشکلات صفرا بسیار توصیه شده است. از این میوه برای ساخت زیورآلات بهره برده می شود. زیورآلات ساخته شده از این میوه بسیار معطر می باشد.
گردنبند مهلو، بدلیجات دست ساز زنان قشقایی
استفاده از انواع زیورآلات از گذشته های دور در میان مردم چه زنان و چه مردان رایج بوده است. تقریبا می توان گفت این زیورآلات به نوعی بخشی از لباس و فرهنگ مردم هر منطقه است. به نحوی که با دیدن یک نوع خاص از زیورآلات می توان گفت که این اکسسوری مربوط به مردمان کدام منطقه است. در ایران نیز مردمان در مناطق مختلف دارای فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف هستند.
مهلو و میخک قشقایی
تنوع در فرهنگ، سنن و موقعیت جغرافیایی سبب شده که نوع صنایع دستی ساخته شده توسط این مردمان نیز متفاوت باشد. یکی از این صنایع دستی، زیورآلات مختلف می باشد.
در میان تمام مردم ایران مردمان ایل قشقایی در ساخت و استفاده از زیورآلات شهرت بسیاری دارند. زنان با سلیقه ایل قشقایی با استفاده از امکانات موجود در اطراف شان به ساخت انواع زیورآلات از جمله گردنبند، دستبند و گوشواره می پردازند. یکی از انواع زیورآلات ایل قشقایی از میوه مهلو ساخته می شود.
بدلیجات قشقایی
زنان ایل قشقایی برای ساخت زیورآلات مهلو ابتلا دانه های درخت مهلو را از درخت چیده و مغز آن را خارج می کنند. سپس آن ها را در هاون های دستی و سنتی خود کوبیده و کاملا پودر می کنند. پودر این مغز بسیار معطر است. این پودر را با رنگ های مختلف ترکیب نموده و از آن زیورآلات مختلف و زیبا می سازند. البته برخی از زنان این دانه ها را چیده یا خریداری می کنند. سپس همین دانه ها را رنگ و سوراخ می کنند. سپس از این دانه های رنگی و خوشبو همانند مهره استفاده کرده و گردنبند و سایر زیورآلات را می سازند. جالب است بدانید گذر زمان از عطر و بوی این دانه ها کم نمی کند.
این گردنبند به نوعی با زندگی مردم ایل قشقایی عجین شده است. به صورتی که حتما گردنبند مهلو در لباس های زنان ایل قشقایی وجود دارد.
برای ساخت این گردنبندها هر ۲۰ عدد از دانه های مهلو را در ۵ دسته مختلف و نامنظم می آویزند و سپس تمام رشته ها را از یک مهره رد می کنند. در برخی از انواع گردنبند های مهلو در وسط گردنبند یک ملاک یا یک سکه وجود دارد.